Nasze pierwsze akwarium

[egzepoznan]

Akwarystyka jest wspaniałym i wciągającym hobby. Piękno podwodnego świata, jego różnorodność i bogactwo wciągają całe rzesze ludzi na całym świecie. Więc jeśli już zdecydujemy się na akwarystykę, musimy wiedzieć jak się do niej zabrać. Mam nadzieję, że moja wypowiedź pomoże tym, którzy zdecydują się na posiadanie akwarium i radość z jego rozwoju oraz obserwacji rybek bądź innych zwierząt zamieszkujących jego wnętrze a także pięknego wzrostu flory naszego akwarium .

1)Wybór zbiornika:

Błędne jest myślenie większości początkujących akwarystów, że mniejszy zbiornik jest łatwiejszy w utrzymaniu.
Otóż właśnie sytuacja jest odwrotna: im większy zbiornik tym łatwiej zachować równowagę biologiczną.
Poza tym w zbiornikach o litrażu mniejszym niż 50l trzeba podmieniać wodę częściej niż w np. 200l (więcej razy niż raz w tygodniu 20%).
Na temat trzymania ryb w kuli mogę powiedzieć tylko, że to barbarzyństwo.
Więc ogólnie polecam dla początkujących akwaria od 50l. Przy wyborze zbiornika musimy jeszcze wziąć pod uwagę to, czy ma być to akwarium proste, profilowane, heksagonalne czy w ostatnio modnym typie fala. Otóż ja polecam osobiście akwaria proste ponieważ są prostsze, tańsze i w razie jakiegoś wypadku szklarz może zawsze dorobić do nich szybę a w przypadku profilowanych jest to duży problem nie wspominając już o zbiornikach typu fala. Następnie musimy wziąć pod uwagę na czym nasz zbiornik ma stać. Zbiorniki o mniejszym litrażu mogą spokojnie stać na regałach oczywiście po podłożeniu pod nie gąbki (cienki styropian też jest dobry) lub specjalnej maty z pianki wyrównującej nierówności i zapewniającej zbiornikowi elastyczność. Oczywiście w sprzedaży są dostępne szafki pod zbiorniki o każdym litrażu na których możemy postawić kawałek naszego podwodnego świata. Problemu nie ma z doborem szafki pod akwarium proste, ponieważ wymiary szafki i akwarium zawsze są ze sobą zgodne. Jeśli jednak zdecydujemy się na akwarium profilowane bądź innego typu może być już większy problem, ponieważ zazwyczaj pod takie akwarium pasują tylko szafki producenta danego akwarium. Oczywiście szafkę pod akwarium możemy także zamówić u stolarza znając dokładne wymiary akwarium. Przy akwariach o naprawdę dużym litrażu trzeba zastosować stelaż czyli konstrukcję wzmacnianą metalem. Także przy dużych akwariach trzeba się dowiedzieć o konstrukcji budynku (mówię tu o naprawdę dużych akwariach), bo może się okazać, że ciężar naszego akwarium przekracza możliwości konstrukcji nośnej bloku tudzież domu. Ustawienie akwarium powinno znajdować się tak, żeby nie padało na nie światło słoneczne, oraz aby nie stało w ruchliwym miejscu naszego domu chodzi tu głównie o stresowanie się naszych mieszkańców podwodnego świata .
No i ostatnia sprawa, jeśli decydujemy się na zakup akwarium w zestawie z pokrywą musimy się liczyć z faktem, że oświetlenie zamontowane fabrycznie w pokrywie będzie za słabe.
Pokrywę do akwarium możemy wykonać samemu ze spienionego PCV bądź odpowiednio zabezpieczonej przed gniciem sklejki , możliwości jest wiele wystarczy użyć internetu .
Przy wyborze świetlówek warto kierować się przelicznikiem 0,5W/L wody w akwarium. Np. dla 100L akwarium potrzebujemy 50W światła. Tyle światła wystarczy dla większości wymagających roślinek, a nawet w niektórych przypadkach do bąblowania roślin.


2)Wyposażenie akwarium:

Posiadamy już akwarium. Czas teraz zastanowić się nad sprzętem do niego. Rzeczy niezbędne w akwarium to:

-filtr o odpowiedniej mocy
-grzałka tez o odpowiedniej mocy(najlepiej z termostatem)
-termometr
-karmnik zwykły bądź elektroniczny - nie jest konieczny
-siatka do łapania ryb
-czyścik magnetyczny
-odmulacz
-wężyk do nalewania i spuszczania wody z akwarium
-zależnie od pojemności naszego akwarium dobrze jest zaopatrzyć się w wiadra do wody
- testy wody na początek wystarczą paskowe później najlepiej kropelkowe zależnie od zasobów finansowych .

Staneliśmy więc przed kolejnymi wyborami. Co do filtrów dzielimy je na wewnętrzne i zewnętrzne. Filtry wewnętrzne to filtry które znajdują się w środku zbiornika. Należą do nich wszystkie filtry gąbkowe oraz te z miejscem na kilka wkładów filtrujących oraz wszelkie filtry podżwirowe. Filtry wewnętrzne nadają się głównie do małych akwariów, charakteryzują się też niską ceną. Filtry zewnętrzne to filtry kaskadowe i kubełkowe. Nadają się najbardziej do akwariów średnich i dużych. Są wydajniejsze od filtrów wewnętrznych, ale są od nich dużo droższe. Mamy tez filtry wbudowane w pokrywę akwarium, ich wydajność jest też bardzo dobra ale za cenę pokrywy z filtrem możemy spokojnie nabyć zwykłą pokrywę i dobrej (nie najlepszej) jakości filtr zewnętrzny. Ogólnie do akwariów do pojemności 100Lw zupełności wystarczają filtry wewnętrzne. Oczywiście są też filtry wewnętrzne do akwariów i 160 - 200L ale moim zdaniem w takim akwarium powinno się już mieć filtr zewnętrzny , pamiętajmy aby nie kierować się przy wyborze filtra jego maksymalną wydajnością na dany litrarz akwarium , lepiej kupić filtr mocniejszy jeżeli będzie zbyt duży prąd wody zawsze można go ograniczyć .
Grzałka powinna mieć termostat, żeby uniknąć kłopotów w razie awarii(oczywiście termostaty też się psują...). Moc grzałki powinna wynosić 1Wat na litr ogrzewanej wody. Oczywiście im jest większa tym lepiej bo wtedy łatwiej jest nam ustalić temperaturę w akwarium bez ryzyka spalenia grzałki.
Termometry dostępne są na rynku w dwóch rodzajach: przylepiany na szybę od zewnątrz i wewnętrzny. Dokładniejsze są oczywiście termometry wewnętrzne i w sumie niewiele droższe.
Karmniki: jeśli nie wyjeżdżamy często i na długo wystarczy w zupełności zwykły ale dostępne w sprzedaży są też elektroniczne, które dawkują rybkom pokarm o danej godzinie. Są duuużo droższe i polecam je osobom tylko planującym wyjazdy (ale oczywiście nie za długie)
Siatka do łapania ryb powinna mieć drobne oczka i być stosunkowo duża, ale tak żeby można było nią spokojnie manewrować w akwarium.
Czyścik magnetyczny i inny (np. żyletkowy), jak sama nazwa wskazuje, służy do czyszczenia szyb (od wewnątrz) i jest dostępny w każdym sklepie zoologicznym, ja osobiście używam starej karty bankomatowej i też się sprawdza .
Wybór podłoża jakie będziemy mieć w akwarium nie ukrywam , że jest dość duży wybór najróżniejszych granulatów wzbogacanych ale dla początkującego akwarysty najlepszy będzie żwirek akwarystyczny możliwie o jak najmniejszej granulacji ( 2 - 5 mm ) , ewentualnie możemy się zaopatrzyć w kulki lub pałeczki gliniano-torfowe dla wzbogacenia podłoża w odpowiednie dla roślin związki .



3)Wystrój akwarium i przygotowanie go dla pierwszych mieszkańców:

Jak już mamy to wszystko zaczynamy przygotowywać akwarium dla ryb. Myjemy dokładnie zakupione akwarium, przepłukujemy gąbkę w filtrze, ewentualnie jeżeli posiadamy filtr zewnętrzny napełniamy go wkładami filtracyjnymi Następnie dokładnie płuczemy żwir tak długo aż po wypłukaniu woda będzie w miarę czysta (można go też wygotować) w ciepłej wodzie. Po wypłukaniu żwiru układamy go w akwarium w ten sposób, żeby przy przedniej szybie akwarium było go mniej a jego grubość stopniowo się zwiększała do tylnej szyby. Minimalna grubość żwiru w akwarium nie powinna wynosić mniej niż 6-7cm z przodu akwarium nawet do 10 cm z tyłu . Jeśli chcemy w akwarium mieć elementy dekoracyjne, czyli korzenie, łupiny kokosa czy kamienie, należy je uprzednio wygotować i w przypadku korzenia i łupiny odmaczać w wodzie aż do momentu, gdy nie będą wypływały na powierzchnię wody. Kamienie sprawdzamy jeszcze dodatkowo przed wygotowaniem za pomocą octu, jeśli się pienią znaczy to że mają skład chemiczny nieodpowiedni dla akwarium. W przypadku urządzania akwarium w stylu malawi bądź tanganika możemy jako podłoże zastosować piasek i musimy jako dekoracje dać skały wapienne. Piasek co czas nakłuwamy w paru miejscach w akwarium jakimś cienkim przedmiotem, żeby uniknąć powstawania tzw. stref beztlenowych. Jako dekoracji dla wyżej wspomnianych afrykańskich jezior możemy też użyć skałek wulkanicznych i kamieni granitowych bądź marmurowych.

Roślinność - bardzo ważna część wystroju naszego akwarium. Ale czy tylko wystroju? Ludzie, którzy umieszczają w swoich zbiornikach plastykowe roślinki nie wiedzą chyba jakie mają one spełniać zadania. Oczywiście o sztuczną zieleń nie trzeba dbać, tak... wtedy trzeba co tydzień wymieniać wodę w akwarium. Obok pożytecznych bakterii zamieszkujących filtr i żwir , rośliny biorą udział w złożonym cyklu oczyszczania, mianowicie absorbują azotany i amon powstałe z resztek organicznych. Ponadto pobierając CO2 w procesie fotosyntezy wzbogacają wodę w tlen. Gęsta roślinność stanowi schronienie dla narybku, umożliwia złożenie ikry a niektóre gatunki źle się czują bez bogatej zieleni. Pielęgnacja roślin wodnych jest bardzo pracochłonna i dosyć trudna. Często spotykamy się z żółknięciem liści, obumieraniem, czy innymi chorobami i niedoborami składników pokarmowych, lecz cóż jest lepszego niż satysfakcja z naturalnego i pięknego akwarium obsadzonego zdrową roślinnością .

Sadzimy rośliny kierując się zasadą 1 , 2 i 3 planu :

- 1 plan : roślinki trawnikowe niskie
- 2 plan : roślinki średniej wielkości
- 3 plan : roślinki które rośną do znacznych rozmiarów , możemy nimi zasłonić sprzęt który będziemy posiadać w akwarium np: wloty wyloty filtra zewnętrznego , grzałka , filtr wewnętrzny .
Główna sprawa przy wyborze roślin , dla początkujących akwarystów zaleca się na starcie akwarium sadzenie mało wymagających roślin np. Moczarka argentyńska , Nurzaniec , Kabomba, Kryptokoryna , Limnophillia , Pistia .

Tak przygotowane akwarium zalewamy wodą. Wodę należy wlewać do akwarium przez specjalny wężyk do spuszczania i nalewania wody do akwarium. Często wyposażony jest on w pompkę ułatwiająca to zadanie. Z braku wężyka możemy położyć na dno akwarium talerz i nalewać wodę bezpośrednio na niego, żeby uniknąć dołków i zburzenia konstrukcji w akwarium. Po nalaniu wody włączamy filtr i grzałkę , oraz oświetlenie , filtr ma być włączony 24 h na dobę , grzałka jeżeli z termostatem również , oświetlenie powinno być włączone od 10 - 12 h na dobę , na tym etapie rozpoczyna nam się tzw. Dojrzewanie akwarium .


4) Dojrzewanie akwarium :
Dlaczego akwarium musi dojrzeć? Żeby odpowiedzieć na to pytanie musimy zapoznać się z tzw. cyklem azotowym. Wytłumaczę to w bardzo uproszczony sposób. Otóż w akwarium z odchodów ryb, gnijących nie zjedzonych resztek pokarmu i gnijących obumarłych części roślin, powstaje amon/amoniak NH4/NH3. Amon i amoniak jest bardzo toksyczny (trujący) dla wszystkich organizmów żyjących w naszym akwarium. Całe szczęście, że istnieją bakterie, dla których ten amon i amoniak jest pożywką i potrafią go przetworzyć w azotyny NO2. Azotyny niestety są również bardzo toksyczne, ale istnieją inne bakterie, które potrafią w podobny sposób przetworzyć azotyny w azotany NO3, które już nie są tak niebezpieczne, oczywiście do pewnego poziomu stężenia w wodzie. W tym miejscu zaczyna się pomoc naszych roślin i dlatego zachęcam do sadzenia sporej ilości roślin żywych a nie sztucznych. Roślinki w naszym akwarium wykorzystują azotany do swojego rozwoju. Pochłaniają je i w ten sposób w znacznym stopniu zmniejszają ilość azotanów w wodzie. Tu zamyka się koło naszego cyklu azotowego. Myślę, że dokładniejsze opisywanie - cyklu azotowego - w tym miejscu nie ma sensu. Jak ktoś będzie chciał bardziej zgłębić wiedzę na ten temat, na pewno znajdzie profesjonalne materiały dla siebie.

Te bakterie ogólnie nazywane są bakteriami nitryfikacyjnymi i występują wszędzie (np. w powietrzu). Oczywiście ich ilość wzrasta wraz ze wzrostem pożywki. W nowo założonym akwarium tych bakterii jest bardzo mało. Żeby zwiększyć ich populację, musimy dostarczyć im pożywki. W tym celu najlepiej jest wsypać do akwarium niewielką szczyptę pożywienia dla ryb. W tym miejscu powróćmy do właściwego tematu - dojrzewania akwarium. Jak pamiętamy, nasze akwarium jest już obsadzone roślinami i zalane wodą. Rośliny, a właściwie ich obumarłe cząstki oraz szczypta pokarmu, zaczynają procesy gnilne i w naszym akwarium powstaje coraz większe stężenie amonu i amoniaku. Te związki to przecież pożywka dla naszych dobrych bakterii, a więc ich populacja zaczyna wzrastać i przetwarzać je w azotyny. Niestety wzrost populacji bakterii, do takiej ilości, żeby mogła sobie poradzić z przetworzeniem całego amoniaku, wymaga nieco czasu. Zależne jest to od wielu czynników, w które nie będę teraz wnikał ale trwa to od kilku do kilkunastu dni. W tym czasie możemy przyjąć, że w naszym akwarium jest spore stężenie amoniaku i w związku z tym nie powinno tam być ryb, bo byłyby narażone na zatrucie. Wraz ze wzrostem ilości bakterii, coraz więcej amoniaku zostaje przetworzone aż dochodzimy do momentu, że jego stężenie w akwarium jest minimalne i bliskie zeru. Natomiast stężenie azotynów wzrasta dość gwałtownie a za nim wzrasta (niestety dużo wolniej) populacja bakterii przetwarzających azotyny w azotany. Po kilku, kilkunastu dniach, tak jak to było z amoniakiem, bakterie rozmnożą się do takich ilości, że prawie wszystkie azotyny zostaną przez nie przetworzone i ich stężenie w akwarium też będzie bliskie zeru. Teraz w akwarium mamy śladowe ilości amoniaku i azotynów a wzrosło nam znacznie stężenie azotanów, które pochłaniane są przez rośliny. Niestety rośliny nie są w stanie pobrać wszystkich azotanów jakie powstają w akwarium, dlatego też jesteśmy niejako zmuszeni do cyklicznych podmian wody, żeby w ten sposób zmniejszyć stężenie azotanów do bezpiecznej granicy tolerowanej przez ryby.

Pełny proces dojrzewania akwarium trwa od 3 do 6 tygodni i jak już mówiłem zależy od wielu czynników. Proponuję, żeby nasze akwarium dojrzewało minimum 4 tygodnie. Za dojrzałe akwarium, możemy uznać nasz zbiornik wtedy, kiedy poziom amoniaku i azotynów w wodzie jest zbliżony do zera. Czas dojrzewania zbiornika można nieco skrócić, stosując różne preparaty akwarystyczne, lub dodając do akwarium część wody lub podłoża z innego dojrzałego zbiornika. Można też wypłukać gąbkę z filtra pracującego w innym akwarium w naszej wodzie. Nie będę tego opisywał, ponieważ są to dodatkowe koszty jakie musielibyśmy ponieść na preparaty lub dodatkowe zabiegi szukania innego, zdrowego akwarium (akwaria sklepowe odradzam, ze względu na duże prawdopodobieństwo przywleczenia jakiejś choroby do naszego zbiornika, raczej szukamy wśród znajomych akwarystów). Przy takim postępowaniu nie wiemy też na ile nam te działania przyśpieszyły dojrzewanie a więc konieczny byłby zakup testów na NH3, NO3 i NO2, żebyśmy mogli stwierdzić czy już można wpuszczać rybki.
W akwarium bakterie nitryfikacyjne są w wodzie, podłożu, osadzają się na wszystkich ozdobach, sprzęcie itp. Bardzo dużo bakterii nitryfikacyjnych znajduje się w filtrze a przede wszystkim na wkładach filtracyjnych, które dzięki temu, że zrobione są z porowatych materiałów, mają ogromną powierzchnię dla osiedlenia się bakterii. Bakterie nitryfikacyjne potrzebują sporo tlenu do życia i bez niego bardzo szybko giną. Z tego też powodu nasz filtr powinien pracować 24 godziny na dobę bez przerwy, żeby przepływająca przez niego woda dostarczała tlen bakteriom. Jedyne przerwy jakie możemy zrobić, to w trakcie cotygodniowej podmiany wody w celu umycia (wypłukania) wkładów filtracyjnych i oczyszczenia filtra. Przerwy takie nie powinny być dłuższe niż 30 minut. Pamiętajmy też, że chlor jest zabójczy dla bakterii nitryfikacyjnych, dlatego nigdy nie płuczemy wkładów i filtra w wodzie bezpośrednio z kranu. Najlepiej jest to zrobić w wodzie, którą spuściliśmy z akwarium. Co do samego płukania wkładów nie wyżywamy się na nich chodzi o pozbycie się największych zanieczyszczeń naszego filtra pamiętajmy , że tam są cały czas nasze pomocne bakterie nitryfikacyjne .

5)Pierwsi mieszkańcy akwarium:
Gdy minie już czas dojrzewania naszego zbiornika , możemy zacząć wpuszczać pierwsze ryby, najlepiej wprowadzać je stopniowo do naszego zbiornika a nie od razu całą obsadę .
Ryby kupione w sklepie w 99% pakowane są do toreb foliowych wypełnionych powietrzem i wodą. Po przyniesieniu ryb do domu , powinniśmy mieć mniejsze akwarium z filtrem , grzałką oraz oświetleniem tzw. kwarantanniak ale z reguły są to dodatkowe koszty i nie wszystkich stać na kolejny zbiornik dlatego wkładamy ryby w zamkniętym worku do akwarium na jakieś pół godziny, żeby różnica temperatur w worku i akwarium się wyrównała. Następnie dolewamy trochę wody z akwarium do woreczka i czekamy jeszcze jakieś 15min. Później możemy już wpuścić pierwszych mieszkańców do akwarium , ale nie wlewamy wody z woreczka ze sklepu tylko rybka do siatki i do akwarium. Ogólnie przyjęta zasada w akwarystyce jest trzymanie ryb na zasadzie 1cm ryby+1litr wody. Nie znaczy to oczywiście, że do akwarium 25L możemy wpuścić rybę mająca 25cm. Dotyczy to głównie ryb małych takich, jak neonki, gupiki, niektóre pielęgniczki. Przy rybach większych należy zwiększyć liczbę o parę litrów np : 1cm ryby=3litry wody, ewentualnie popytać znajomych akwarystów oraz spytać ich na forum na pewno udzielą wielu wskazówek i porad dotyczących odpowiednich obsad zbiorników .


Nie wybierajmy rybek , które nam się podobają tylko poczytajmy trochę w internecie o ich wymaganiach dotyczących wody , temp i ich środowiska naturalnego nie my mamy się czuć dobrze patrząc na akwarium tylko powinniśmy naszym rybką stworzyć warunki jak najbardziej zbliżone do tych w których one żyją .
Jak pisałem wyżej przed samym rozpoczęciem naszej przygody z akwarystyką powinniśmy zasięgać opinii starszych i doświadczonych kolegów na forum , którzy na pewno pomogą nam w odpowiednim doborze obsady i wyposażenia naszego małego lub dużego podwodnego świata.

Mam nadzieję , że tym długim postem pomogę każdemu początkującemu akwaryście , proszę również o sugestie i uwagi dotyczące mojego postu .

Pozdrawiam
egzepoznan

[Elfir]

chciałabym sprostować jedną rzecz - grzałka nie jest niezbędna w niektórych przypadkach. Wiele gatunków, ryb i krewetek doskonale się rozwija w temperaturze pokojowej, w zakresie 18-22 stopni zimą: kardynałki, danio, cudaczki, bassy, krewetki Neocaridina, itd.

podobnie z karmnikiem - to raczej bajer, niż coś naprawdę niezbędnego.

Zawsze to kilka złotych mniej na początek.